Het kopen van een huis is een belangrijke stap in het leven van iedereen. Als je samenwoont met iemand zonder dat jullie getrouwd zijn, heb je twee opties om aan te geven hoe jullie financiële afspraken en verantwoordelijkheden zijn geregeld: een samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap. Maar wat zijn precies de verschillen tussen deze twee opties en welke is de beste keuze voor jou?
Wat is een samenlevingscontract?
In een samenlevingscontract leg je afspraken vast over hoe jullie financiën en bezittingen geregeld worden als jullie samenwonen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over:
- Hoe jullie de hypotheek van het huis betalen.
- Hoe jullie inkomsten en uitgaven verdelen.
- Wat er gebeurt met het huis als een van jullie besluit te vertrekken.
In 2024, 2025 en daarna wordt het steeds populairder om je financiën duidelijk te regelen voordat je samen een huis koopt. Wist je dat het gemiddelde bedrag dat mensen in Amsterdam aan een huis uitgeven inmiddels boven de €550.000 ligt? En ook overbieden is nog steeds de norm. De hypotheeklasten zijn dus fors, en het is verstandig om precies vast te leggen wie wat betaalt.
Lees ook: Actuele verwachtingen voor de Amsterdamse huizenmarkt
Lees ook: De huizenmarkt in 2024. Wat kunnen we verwachten?
Je kunt een samenlevingscontract op elk moment aanpassen of opzeggen, wat het een flexibele optie maakt voor veel koppels die samen een woning kopen.
Lees ook: Samen een huis kopen, is een samenlevingscontract nodig?
Samenwonen zonder samenlevingscontract, kan dat?
Ja hoor. Samenwonen zonder samenlevingscontract is heel gebruikelijk, maar het betekent wel dat je minder goed bent beschermd. Alles wat je koopt, blijft van jou, en hetzelfde geldt voor je schulden. Dat klinkt misschien makkelijk, maar als je samen een huis koopt, kan het behoorlijk ingewikkeld worden. Want wie betaalt wat? En wat gebeurt er als jullie uit elkaar gaan of als een van jullie overlijdt?
Stel jullie kopen samen een huis, maar jullie hebben geen afspraken vastgelegd. Dan blijft wat jullie vóór de relatie hadden, nog steeds van jullie eigen. Dat lijkt logisch, maar hoe zit het dan met de hypotheek? En stel dat één van jullie meer verdient en dus meer bijdraagt aan de kosten van het huis, hoe verdeel je dat eerlijk? Dit soort dingen kunnen snel voor onenigheid zorgen als je niet vooraf duidelijke afspraken maakt.
Daarom is het slim om toch eens na te denken over een samenlevingscontract. Dit hoeft helemaal niet ingewikkeld of duur te zijn. Je legt gewoon vast wie wat betaalt, hoe jullie bezittingen worden verdeeld en wat er gebeurt als een van jullie besluit om de relatie te beëindigen. Zo voorkom je dat je in lastige situaties terechtkomt als het onverhoopt misloopt.
Wat is geregistreerd partnerschap?
Een geregistreerd partnerschap is een officiële verbintenis, bijna hetzelfde als een huwelijk. Naast de financiële afspraken die je in een samenlevingscontract kunt vastleggen, biedt het geregistreerd partnerschap extra rechten en plichten. Denk aan:
- Het recht om naam en nationaliteit te wijzigen.
- Het recht op alimentatie na beëindiging van het partnerschap.
- Pensioenopbouw en erfrecht.
In 2025 is het nog steeds zo dat geregistreerd partnerschap vergelijkbare voordelen biedt als trouwen. Zeker als je een huis koopt, kan dit een interessante optie zijn, omdat je automatisch elkaars erfgenaam bent. Dit betekent dat je bij overlijden van je partner zonder verdere formaliteiten het huis kunt erven.
Lees ook: Appartement kopen in Amsterdam-Noord in 2024-2025: Alles wat je moet weten
Verschil geregistreerd partnerschap en trouwen
Er zit in juridische zin weinig verschil tussen trouwen en een geregistreerd partnerschap. Beide bieden vrijwel dezelfde rechten en plichten op het gebied van:
- Financiën.
- Gezamenlijke schulden.
- Zorg voor elkaar.
Het voordeel van een geregistreerd partnerschap is dat het makkelijker is om te ontbinden dan een huwelijk, zeker als er geen kinderen zijn. Dit kan aantrekkelijk zijn voor koppels die wel formeel iets willen vastleggen, maar niet meteen willen trouwen.
Belangrijkste verschillen tussen samenlevingsvormen
| Onderwerp | Samenwonen zonder contract | Samenwonen met samenlevingscontract (via notaris) | Geregistreerd partnerschap (volgens de wet) | Geregistreerd partnerschap (met voorwaarden) |
|---|---|---|---|---|
| Fiscaal partner | Nee | Ja | Ja | Ja |
| Huis, bezit en schuld | Jullie bezittingen zijn privé. Wat je samen koopt, wordt gezamenlijk. Schulden ook. | Jullie spreken af hoe het huis en andere bezittingen verdeeld worden. | Alle bezittingen en schulden zijn gezamenlijk (tenzij anders afgesproken). | Jullie bepalen zelf welke bezittingen en schulden gezamenlijk zijn. |
| Kinderen | De moeder heeft automatisch het gezag. De andere ouder alleen na erkenning. | De moeder heeft het gezag. De andere ouder krijgt automatisch gezag bij erkenning. | Beide ouders hebben direct gezamenlijk gezag. | Beide ouders hebben direct gezamenlijk gezag. |
| Eigen zaak | Jouw eigen zaak blijft van jou. Jullie partner heeft geen recht op een eventuele waardestijging. | Jullie maken afspraken over de verdeling van de waarde van de onderneming. | Alle zakelijke risico’s worden gedeeld (tenzij je voorwaarden opstelt). | Jullie maken afspraken over de bescherming van de onderneming. |
| Overlijden | Jouw partner erft niets automatisch, dat doet je familie. | Jullie partner erft alleen wat is afgesproken in een testament. | Jullie partner en kinderen erven automatisch, tenzij je anders regelt. | Jullie partner en kinderen erven automatisch, tenzij je anders regelt. |
| Scheiden | Jullie verdelen gezamenlijk bezittingen en schulden. | Jullie verdelen volgens de afspraken in het samenlevingscontract. | Alle gezamenlijke bezittingen worden via de rechter verdeeld. | Bezittingen en schulden worden verdeeld volgens jullie voorwaarden of via de rechter. |
| Pensioen | Geen recht op elkaars pensioen. | Jullie kunnen afspraken maken over partnerpensioen, maar dit is geen automatische regeling. | Automatisch recht op partnerpensioen en nabestaandenpensioen. | Jullie kunnen zelf kiezen hoe het pensioen verdeeld wordt. |
Nadelen geregistreerd partnerschap en samenlevingscontract
Een samenlevingscontract wordt helaas niet altijd erkend door instellingen zoals ziekenhuizen en overheidsinstanties. Dit kan lastig zijn als een van jullie in een noodsituatie belandt. Geregistreerd partnerschap heeft dat nadeel niet, maar is wel minder flexibel. Ontbinding van een geregistreerd partnerschap kan ingewikkelder zijn dan het opzeggen van een samenlevingscontract.
Vooral in een stad als Amsterdam, waar huizenprijzen de pan uit rijzen, is het slim om te overwegen wat je precies vastlegt. Wist je dat de gemiddelde prijs per vierkante meter in de stad inmiddels rond de €7.500 ligt? Dit maakt het des te belangrijker om goed na te denken over jullie gezamenlijke financiën en rechten.
Lees ook: Scheiden en hypotheek: belangrijke overwegingen en informatie
De keuze tussen een samenlevingscontract en geregistreerd partnerschap hangt niet alleen af van wat jullie nu willen, maar ook van je toekomstplannen. Ga je bijvoorbeeld voor een groot gezin? Dan kan het juridisch handiger zijn om voor een geregistreerd partnerschap te kiezen. Heb je juist behoefte aan flexibiliteit, dan is een samenlevingscontract aantrekkelijker.
Wat kost geregistreerd partnerschap in 2024-2025?
De kosten voor een geregistreerd partnerschap variëren per gemeente en situatie. In sommige gemeentes kun je dit zelfs gratis regelen, vaak op rustige momenten zoals dinsdagochtend. Wil je meer flexibiliteit in tijd en locatie, dan liggen de kosten meestal tussen de €250 en €350.
Als je daarnaast partnerschapsvoorwaarden vastlegt bij een notaris, wat vaak nodig is bij het kopen van een huis, komen de totale kosten uit op gemiddeld €1.200 tot €1.700 in 2024-2025. Dit bedrag kan oplopen, afhankelijk van hoe complex jullie afspraken zijn en welke notaris je kiest.
Wat kost een samenlevingscontract in 2024-2025?
Een samenlevingscontract is vaak goedkoper dan een geregistreerd partnerschap. Je kunt het zelfs zelf opstellen, maar dan heb je geen juridisch bindend document. Wil je het officieel vastleggen bij een notaris, wat we sterk aanraden als jullie samen een huis kopen, dan liggen de kosten voor het opstellen van een notarieel samenlevingscontract in 2024-2025 tussen de €300 en €600.
Veel hypotheekverstrekkers eisen overigens een notarieel samenlevingscontract als jullie samen een hypotheek aanvragen. Dus hoewel een samenlevingscontract in eerste instantie goedkoper lijkt, kan het alsnog verplicht worden om dit officieel te regelen.
Laat doorkoen je helpen bij de keuze tussen een samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap!
Als je twijfelt tussen een samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap, kan een hypotheekadviseur in Amsterdam je helpen. Samen kunnen jullie de financiële gevolgen in kaart brengen en kijken welke optie het beste bij jullie past. Belangrijk om te onthouden: iedere situatie is anders. Vooral met de huidige huizenprijzen en stijgende hypotheekrentes (in 2024 rond de 4,5%, in 2025 waarschijnlijk dalen), is het slim om een goed advies in te winnen.
Zorg ervoor dat jullie goed voorbereid zijn en kies wat het beste bij jullie situatie past. Een vrijblijvend gesprek met een hypotheekadviseur kan jullie helpen om de juiste beslissing te nemen. Neem dan gerust contact met ons op, we helpen jullie graag verder!
